Παράδειγμα e-portfolio: Mahara ανά ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΕΛΙΟΣ

Παράδειγμα e-portfolio: Mahara από ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΕΛΙΟΣ: Νίκος Τσέλιος's Blog

Ιστολόγιο σχετικά με την επιμόρφωση των ΠΑΚΕ

Διδακτικός σχεδιασμός για υπηρεσίες Web 2.0

 Από τη συζήτηση που προηγήθηκε, προκύπτουν μια σειρά από αφαιρετικές διαπιστώσεις για την αποτελεσματική ενσωμάτωση τεχνολογιών Web 2.0 στη διδακτική παρέμβαση (Ullrich et al., 2008). Αν και οι τεχνολογίες αυτές φαίνεται να ενισχύουν την αποτελεσματικότητα της μαθησιακής διαδικασίας (Carter, 2009, Ke, 2008, Papastergiou, 2009, Tuzun et al. , 2008, Τσέλιος, Γεωργούτσου και Παναγιωτάκη, 2011), θα πρέπει να υπάρχει ένα σαφώς καθορισμένο πλαίσιο με ρητούς μαθησιακούς στόχους (West & West, 2009). Παράλληλα, η συνεργασία θα πρέπει να εστιάζει όχι στην απλή ανταλλαγή πληροφορίας αλλά στην κατασκευή της, διαμέσου της ανταλλαγής ιδεών (Angeli, 2009). Από την άλλη, γνωρίζουμε ότι δύο από τους πιο κρίσιμους παράγοντες μιας αποτελεσματικής διδακτικής παρέμβασης είναι το αυξημένο κίνητρο των μαθητών (Cole, Fields & Harris, 2004), αλλά και η ενεργή συμμετοχή τους (Benek-Rivera & Matthews, 2004). Τα στοιχεία αυτά φαίνεται να ενθαρρύνονται από τις τεχνολογίες Web 2.0 (Janossy, 2007, Edirisingha et al., 2007). Τέλος διαπιστώνεται ότι ο ρόλος του διδάσκοντα εξακολουθεί να είναι καθοριστικός με την έμφαση πλέον να δίνεται όχι στη μεταφορά της γνώσης αλλά στον καθορισμό του πλαισίου εργασίας και συνεργασίας, την αποτελεσματική σχεδίαση της διδακτικής παρέμβασης και την προσπάθεια για την οικοδόμηση αίσθησης κοινότητας μεταξύ των συμμετεχόντων (Cormode & Krishnamurthy, 2008, Greenhow et al., 2009, Selwyn, 2008, McGee & Diaz, 2007, Ullrich et al., 2008). Μια πρόταση σχεδιασμού που συμπεριλαμβάνει δράσεις για τα παραπάνω είναι το μοντέλο ADDIE που αναλύεται στα επόμενα.

 

Συνημμένα αρχεία:
0.1 Diadikastika PAKE.pptx (204,3KB) - Μεταφόρτωση
Δημοσιεύτηκε από τον ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΕΛΙΟΣ στο 26 Αύγουστος 2011, 2:30 μμ | Σχόλια (2)

Το μοντέλο ADDIE

To μοντέλο ADDIE

Το μοντέλο διδακτικής σχεδίασης ADDIE (Ανάλυση-Analysis, Σχεδιασμός-Design, Ανάπτυξη-Development, Υλοποίηση-Implement, Αξιολόγηση-Evaluation) συνιστά μια συστηματική  πρόταση εκπαιδευτικού σχεδιασμού. Συνοπτικά, στη φάση της ανάλυσης η διδακτική κατάσταση αποσαφηνίζεται και οριοθετείται, αναγνωρίζονται τα χαρακτηριστικά του διδακτικού περιβάλλοντος και των μαθητών και καθορίζονται οι διδακτικοί στόχοι και σκοποί (Cordova & Lepper, 1996). Στη φάση του σχεδιασμού σχεδιάζονται οι διδακτικές στρατηγικές και αναγνωρίζονται τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν. Στη φάση της ανάπτυξης υλοποιούνται τα διδακτικά υλικά σύμφωνα με τα αποτελέσματα της προηγούμενης φάσης. Στη φάση της υλοποίησης, διεξάγεται πιλοτικός έλεγχος με αντιπροσωπευτικούς μαθητές/χρήστες, οριστικοποιείται η διαδικασία και τα χρησιμοποιούμενα διδακτικά υλικά και εκπαιδεύονται οι διδάσκοντες. Η φάση της αξιολόγησης διακρίνεται σε δύο είδη: Στη διαμορφωτική (formative) και στην τελική-αθροιστική (summative). Η διαμορφωτική αξιολόγηση διεξάγεται σε όλα τα στάδια του σχεδιασμού και ανάπτυξης. Η τελική αξιολόγηση διεξάγεται με την ολοκλήρωση της διαδικασίας και την παραγωγή της τελικής έκδοσης της εκπαιδευτικής πλατφόρμας και των δραστηριοτήτων. Πιο αναλυτικά για κάθε φάση του μοντέλου ADDIE ισχύουν τα εξής:

Ανάλυση

Στη φάση της ανάλυσης επιχειρείται συστηματική προσπάθεια κατανόησης των παραγόντων που διαμορφώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία και των συσχετίσεων μεταξύ των παραγόντων αυτών. Μερικά ερωτήματα που μπορούν να υποβοηθήσουν τη διαδικασία ανάλυσης είναι (Rosenberg, 2001, Molenda 2003):

  • Ποιο είναι το κοινό;
    • χαρακτηριστικά των μανθανόντων
    • Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ των μελών της τάξης σε δεξιότητες ΤΠΕ;
    • Πως τα λαμβάνουμε αυτά υπόψη στον σχεδιασμό της διδακτικής παρέμβασης;
  • Ποιο είναι το ζητούμενο της μάθησης; Τι χρειάζεται να μάθουν;
    • Συγγραφή των διδακτικών στόχων
    • Για κάθε διδακτικό στόχο καταγραφή των διδακτικών σκοπών
  • Πως συσχετίζονται οι στόχοι αυτοί μεταξύ τους;
    • Αναγνωρίζονται προαπαιτούμενα,
    • συσχετίζονται ακολουθιακά στο χρόνο οι διδακτικές παρεμβάσεις
    • ιεραρχούνται σε σημαντικότητα
  • Ποιες είναι οι δυνατότητες διανομής;
    • Διαδίκτυο
    • Υπηρεσίες Web 2.0
    • Βιβλία/σημειώσεις
  • Ποιοι περιορισμοί ισχύουν;
    • Ηλικία και χαρακτηριστικά των μαθητών
    • Διαθέσιμοι πόροι (χρονικοί, υπολογιστικοί, χωρικοί) για τους μαθητές
    • Διαθέσιμοι πόροι (χρονικοί, υπολογιστικοί, χωρικοί) για τους διδάσκοντες
  • Τι θα πρέπει να κάνουν οι μαθητές προκειμένουν να προσκτήσουν τις ζητούμενες γνώσεις και δεξιότητες;
    • Αναγνώριση τύπων δραστηριοτήτων (Εξάσκηση και πρακτική, διερεύνηση-κατασκευή, αυτοαξιολόγηση, ερωτηματολόγια κλπ)
  • Ποιο είναι το διαθέσιμο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας; Το έργο θα πρέπει να συνίσταται στα εξής
    • Διοίκηση έργου, κατανομή έργου
    • Δημιουργία διαγραμμάτων PERT και GANTT
    • Εκτίμηση χρόνου για τη δημιουργία των απαιτούμενων δραστηριοτήτων
    • Εκτίμηση χρόνου για τη δημιουργία πρωτοτύπων οθονών
    • Εκτίμηση χρόνου για την εκπαίδευση των διδασκόντων
    • Εκτίμηση χρόνου για την αξιολόγηση

 

Σχεδιασμός

Στη φάση του σχεδιασμού μελετώνται, προγραμματίζονται και υλοποιούνται οι προτεινόμενες δραστηριότητες. Η σημαντική διαφορά μεταξύ ανάλυσης και σχεδιασμού είναι ότι στην πρώτη φάση αναγνωρίζεται το τι θα συνιστά τη διδακτική παρέμβαση ενώ στη δεύτερη καθορίζεται το πώς θα συμβεί αυτό. Η φάση συνίσταται σε 5 βασικές διαδικασίες:

  • Καθορισμός των διδακτικών υλικών
  • Καθορισμός των διδακτικών στρατηγικών σύμφωνα και με τα πορίσματα της ανάλυσης
  • Δημιουργία περιγραμμάτων δραστηριοτήτων
  • Δημιουργία της διεπιφάνειας χρήσης
  • Συλλογή ή/και δημιουργία μαθησιακών υλικών

 

Οι προηγούμενες φάσεις εμπεριέχουν και την ανάγκη κατανόησης και απόφασης για διάφορα ζητήματα όπως η ακολουθία των δραστηριοτήτων ή δόμηση του περιεχομένου, ζητήματα διδακτικού μετασχηματισμού και αξιολόγησης των μανθανόντων αλλά και της ίδιας της διαδικασίας.

 

Ανάπτυξη

                Στη φάση αυτή μελετώνται οι διαδικασίες και τα εργαλεία που θα χρησιμοποιηθούν για την ανάπτυξη των διδακτικών υλικών. Το αποτέλεσμα της φάσης αυτής είναι η δημιουργία των δραστηριοτήτων, της υπηρεσίας  Web 2.0 που θα χρησιμοποιηθεί και της διεπιφάνειας χρήσης της και των υλικών που θα χρησιμοποιηθούν (οπτικοακουστικό υλικό, διαγράμματα, κείμενα).

Μερικά από τα κλασσικά προβλήματα που προκύπτουν στη φάση αυτή (και θα πρέπει να ληφθεί κάποιου είδους πρόνοια ώστε να αποφευχθούν) είναι:

  • Τα χρονοδιαγράμματα δεν είναι επαρκώς καθορισμένα  και οι ρόλοι των μελών της ομάδας ανάπτυξης δεν είναι οριοθετημένοι.
  • Η ομάδα ανάπτυξης δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της ομάδας σχεδίασης.
  • Οι προσδοκίες της ομάδας σχεδίασης είναι μη ρεαλιστικές.
  • Διαφορές στην κουλτούρα (πχ μέλη με γνώση της τεχνολογίας αλλά φτωχή γνώση της εκπαιδευτικής έρευνας και πρακτικής και αντιστρόφως) δημιουργούν χάσμα επικοινωνίας.
  • Διαφορές σε προτιμήσεις για τα εργαλεία ή την πλατφόρμα υλοποίησης του έργου.
  • Προδιαγραφές που δεν έχουν συμπεριλάβει διαφορές μεταξύ λειτουργικών συστημάτων ή την τεχνολογική υποδομή των σχολείων κλπ
  • Έλλειψη έμφασης σε χαρακτηριστικά χρηστοκεντρικού σχεδιασμού που θα οδηγήσουν σε αποτέλεσμα με ιδιαίτερα υψηλή ευχρηστία.

 

Υλοποίηση

Στη φάση της υλοποίησης, εκπαιδεύονται οι διδάσκοντες στην εκπαιδευτική πλατφόρμα που θα χρησιμοποιηθεί, στη φιλοσοφία των δραστηριοτήτων που θα χρησιμοποιηθούν, στις διαδικασίες αξιολόγησης κ.α. Παράλληλα ενημερώνονται οι μαθητές για τον τρόπο αξιοποίησης της πλατφόρμας, διαμοιράζονται οι κωδικοί πρόσβασης και εγκαθίσταται η εφαρμογή (εάν απαιτούνται) ενώ αναπτύσσονται και τα σχετικά εγχειρίδια χρήσης.

Αξιολόγηση

Η αξιολόγηση, όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, διακρίνεται σε 2 φάσεις. Στη διαμορφωτική αξιολόγηση, η οποία λαμβάνει χώρα σε όλες τις φάσεις του μοντέλου ADDIE και στην τελική αξιολόγηση η οποία αποτελείται από κριτήρια εστιασμένα στο συγκεκριμένο είδος εκπαιδευτικής πλατφόρμας. Ειδικά για το σκέλος της ευχρηστίας της πλατφόρμας, μια σειρά από μεθόδους παρατίθενται στην επόμενη ενότητα.

 

Το μοντέλο ADDIE και τα κυριότερα χαρακτηριστικά του παρουσιάζονται συνοπτικά στο Video http://www.youtube.com/watch?v=jiLLz1SaxGc&feature=player_embedded#

Δημοσιεύτηκε από τον ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΕΛΙΟΣ στο 26 Αύγουστος 2011, 12:37 μμ | Σχόλια (11)

Κοινωνικά, πολιτισμικά και κοινωνικά ζητήματα των υπηρεσιών Web 2.0

Η ανάπτυξη του Διαδικτύου έχει ή αναμένεται να έχει σημαντική επίδραση σε ένα ευρύ φάσμα ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Η χρήση δικτύων επιτρέπει την πρόσβαση των χρηστών σε τεράστιες βιβλιοθήκες ιστορικού, πολιτιστικού και επιστημονικού περιεχομένου µε γραπτές, οπτικές και προφορικές πληροφορίες αλλά και τη συμμετοχή στις  αγορές.


Η ισότιµη πρόσβαση και η εκμετάλλευση των ικανοτήτων των δικτύων από τους ενδιαφερόμενους χρήστες πρέπει να επιδιωχθούν και να εξασφαλισθούν κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Η τεχνολογία δικτύων μπορεί να θεωρείται ως αιτία, αποτέλεσμα και δυναμική λύση σε πολλές νέες κοινωνικές αλλαγές και μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη δημιουργία κοινωνικής ευελιξίας που απαιτείται σε ένα ταχύτατα μεταβαλλόμενο σύγχρονο περιβάλλον. Η  Κοινωνία της Πληροφορίας φαίνεται να διαμορφώνεται ως κοινωνία δικτύων και να διαδέχεται τη σύγχρονη βιομηχανική κοινωνία, που διαδέχθηκε µε τη σειρά της την αγροτική κοινωνία πριν από 250 έτη.

Αναντίρρητα, τα πλεονεκτήματα της ηλεκτρονικής διαδικτυακής γραφής είναι σημαντικά: διάρκεια, αποθήκευση, μετάδοση, διερεύνηση, ταξινόμηση, δικτύωση και συνεργατική δημιουργία (Dix et al., 1998). Στην εποχή της Πληροφορικής, η κοινωνία μετακινείται από την επεξεργασία υλικών στην επεξεργασία πληροφοριών. Οι υπολογιστές, ως μεμονωμένες οντότητες, επεξεργάζονται μεγάλα ποσά δεδομένων, αλλά οι εργασίες οργανώνονται και εκτελούνται µε τρόπο ανάλογο της σειράς παραγωγής. Η εργασία κατακερματίζεται σε απομονωμένες ειδικότητες, που γίνονται κατανοητές µόνο στα ανώτατα ιεραρχικά επίπεδα ενός οργανισμού. Οι πληροφορίες μεταβιβάζονται σύμφωνα με την αναγκαιότητα της γνώσης με τρόπο συγκεντρωτικό και παρεμβατικό, όπως αυτή καθορίζεται από τον προϊστάμενο διαχειριστή κάθε υπαλλήλου του οργανισμού (Hockey, 2000).

Οι Tapscott & Williams (2006) υπογραμμίζουν τις επερχόμενες μεταβολές που θα επιφέρει η κοινωνική δικτύωση. Υπογραμμίζουν τις αναλογίες που έχει το μοντέλο διαδικτυακής συνεργασίας με τις παλαιότερες εταιρικές πρακτικές για υπεργολαβία προβλημάτων για τα οποία δεν υπήρχε τεχνογνωσία ή οι απαραίτητοι πόροι. Πρακτικά, σημειώνουν η προσέγγιση είναι αντίστοιχη, μόνο που αυτή τη φορά η προσέγγιση αυτή είναι σε παγκόσμια κλίμακα, χωρίς φραγμούς στη ροή πληροφόρησης και χωρίς απαραίτητα καθορισμένη δέσμη κινήτρων (όπως πχ χρηματική αμοιβή) πέρα από αυτό της αναγνώρισης. Την ίδια στιγμή, σε αντιστοιχία με τη φιλοσοφία των εφαρμογών Web 2.0,  οι καταναλωτές επηρεάζουν το σχεδιασμό νέων προϊόντων ενώ ταυτόχρονα ενισχύεται το αίσθημα ‘συνδεσιμότητας’ των πολιτών με τις εταιρείες που υιοθετούν τις προσεγγίσεις αυτές.

Στο επίπεδο της αλληλεπίδρασης των ανθρώπων με το Διαδίκτυο οι αλλαγές είναι εμφανείς: Οι χρήστες αναλαμβάνουν δράση και από ‘καταναλωτές’ πληροφορίας μετασχηματίζονται (και) σε ‘παραγωγούς’. Ακόμη και σήμερα όμως η δράση της ‘παραγωγής’, δεν αφορά στο σύνολο των χρηστών. Σε ένα (διαδικτυακό) κοινωνικό σύστημα που διαμορφώνει για παράδειγμα ένα ιστολόγιο (blog) η συμπεριφορά των χρηστών φαίνεται να ακολουθεί μια κατανομή zipf: Ελάχιστοι χρήστες έχουν ένα πολύ υψηλό βαθμό δραστηριότητας ενώ η συντριπτική πλειοψηφία παρουσιάζει ελάχιστη ή και καθόλου δραστηριότητα.  Η κατανομή αυτή φαίνεται να αποτυπώνεται στη σχέση 90-9-1 (Whittaker et al., 1998). To 90% των χρηστών παρουσιάζουν ελάχιστη ή και καμία δραστηριότητα δημιουργίας περιεχομένου, ένα 9% χαρακτηρίζεται από μέση συνεισφορά και το 1% παρουσιάζει έντονη συμμετοχή[1]. Αντίστοιχες αναλογίες διαπιστώνονται στο σύνολο των εργαλείων Web 2.0 θέτοντας μια σειρά από προβληματισμούς για το αν πραγματικά διαπιστώνεται ισοτιμία στην έκφραση ή εάν μια ‘ελίτ’ , διαδικτυακή αυτή τη φορά, αναδύεται εκ νέου. Αν και οι προβληματισμοί αυτοί δεν στερούνται βάσης, δύσκολα θα διαφωνήσει κανείς στο περίγραμμα της διαπίστωσης ότι το σύνολο των εργαλείων αυτών δημιουργεί ευνοϊκές συνθήκες για τον εκδημοκρατισμό της δημόσιας έκφρασης, έστω και ετεροβαρώς, έστω και με ανισότητες.

Ενώ η δικτυακή κοινωνία είναι οργανωμένη σε παγκόσμια κλίμακα, ούτε όλα τα εδάφη ούτε όλοι οι άνθρωποι είναι συνδεδεμένοι σε αυτή. Όμως, όλες οι χώρες επηρεάζονται, διαμορφώνονται και εν τέλει κυριαρχούνται από τη λογική, τα συμφέροντα και τις διαμάχες της δικτυακής κοινωνίας (Κάστελς, 2005). Τα δίκτυα φαίνεται ότι είναι η οργανωτική μορφή της ζωής, περιλαμβανομένης της κοινωνικής ζωής. Φυσικά, γνωρίζουμε ότι η τεχνολογία δεν καθορίζει την κοινωνία.  Η ερμηνεία της κοινωνίας με αποκλειστικό άξονα την τεχνολογική της διάσταση είναι απλουστευτική, ίσως και απλοϊκή. Όμως, χωρίς συγκεκριμένες τεχνολογίες, ορισμένες κοινωνικές δομές δεν θα μπορούσαν να αναπτυχθούν. Για παράδειγμα,  η βιομηχανική κοινωνία δεν θα είχε αναδυθεί χωρίς τον ηλεκτρισμό και τις ηλεκτρικές μηχανές (Ceruzzi, 2003).

Έτσι, μόνο στις διαμορφούμενες συνθήκες της υπολογιστικής τεχνολογίας μπορούν τα δίκτυα (μια πανάρχαια μορφή κοινωνικής οργάνωσης) να αντιμετωπίσουν τη θεμελιώδη αδυναμία τους: την ανικανότητά τους να διαχειριστούν συντονιστικές λειτουργίες πέραν ενός ορισμένου ορίου μεγέθους, πολυπλοκότητας και ταχύτητας. Το παράδειγμα της δικτυωμένης ηλεκτρονικής τεχνολογίας δίνει τη δυνατότητα στα δίκτυα να αναδιατάσσουν τους εαυτούς τους σε πραγματικό χρόνο, σε παγκόσμια-τοπική κλίμακα, και να διαπερνούν όλα τα πεδία της κοινωνικής ζωής. Γι’ αυτό, είναι ακριβέστερο να ειπωθεί ότι ζούμε σε μια δικτυακή κοινωνία, όχι σε μια κοινωνία της πληροφορίας ή της γνώσης. Και αυτό γιατί, αν  με τους όρους κοινωνία της πληροφορίας ή της γνώσης νοούμε μια κοινωνία στην οποία η πληροφορία αποτελεί ουσιώδη πηγή πλούτου και ισχύος, αμφιβάλλω αν υπάρχει κοινωνία στην ιστορία η οποία διαφεύγει αυτού του χαρακτηρισμού. Αν με τον όρο κοινωνία της πληροφορίας, νοούμε μια κοινωνία στην οποία το τεχνολογικό παράδειγμα είναι το κυρίαρχο μέσο κοινωνικής οργάνωσης, τότε πράγματι συζητάμε με χαρακτηριστικούς και αντιπροσωπευτικούς όρους για την κοινωνία μας.

Ο Κάστελς (2005) συνοψίζει επτά θεμελιώδεις αλλαγές που επιφέρει η διαδικτύωση στη σύγχρονη κοινωνία.

 

1)              Η δικτυακή κοινωνία εκτείνεται σε παγκόσμια κλίμακα. Αυτή είναι η διαρθρωτική βάση για την παγκοσμιοποίηση, που τα χαρακτηριστικά της εξηγεί η δικτυακή λογική: Τα δίκτυα επικοινωνούν και ταυτόχρονα δεν επικοινωνούν. Έτσι, ούτε όλα τα εδάφη ούτε όλοι οι άνθρωποι είναι συνδεδεμένοι σ’ αυτή τη δικτυακή κοινωνία. Όλες όμως οι χώρες επηρεάζονται, διαμορφώνονται και εν τέλει κυριαρχούνται από τη λογική, τα συμφέροντα και τις διαμάχες της δικτυακής κοινωνίας.

2)             Οι δικτυωμένες οργανώσεις υπερνικούν όλες τις άλλες μορφές οργάνωσης, ιδιαίτερα τις κάθετες, άκαμπτες γραφειοκρατίες εντολής -και-ελέγχου. Όσον αφορά στις επιχειρήσεις, για παράδειγμα, ζούμε σε ένα κόσμο συγχωνεύσεων και συσσωματώσεων, αλλά επιτυχημένες εταιρείες είναι εκείνες που βασίζονται σε δίκτυα και ευέλικτες συνεργασίες.

3)              H δικτύωση των πολιτικών θεσμών είναι η ντε φάκτο απάντηση στη δια-χειριστική κρίση που δοκιμάζει τα έθνη κράτη σ’ ένα υπερεθνικό κόσμο. Το αίτημα για παγκόσμια διακυβέρνηση έχει σ’ ένα βαθμό απαντηθεί με την καθημερινή  πρακτική της από κοινού λήψης αποφάσεων σε ένα «κράτος δίκτυο» αποτελούμενο από έθνη-κράτη, υπερεθνικές ενώσεις (όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση), διεθνείς θεσμούς και τοπικές και περιφερειακές κυβερνήσεις.

4)             Τέταρτον, η κοινωνία πολιτών αναδομείται σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο μέσω δικτύων ακτιβιστών, που συχνά οργανώνονται και συζητιούνται στο Διαδίκτυο, διαμορφώνονται και ανασχεδιάζονται ανάλογα με τα θέματα, τα γεγονότα, τις διαθέσεις, τις κουλτούρες.

5)              Πέμπτον, η κοινωνικότητα μετασχηματίζεται στο νέο ιστορικό πλαίσιο, με τον δικτυωμένο ατομισμό να αναδύεται ως σύνθεση μεταξύ της επιβεβαίωσης μιας ατομοκεντρικής κουλτούρας και της ανάγκης και επιθυμίας για κοινό βίο και εμπειρία.

6)             Ολόκληρο το φάσμα των κοινωνικών πρακτικών, παγκόσμιων και τοπικών, επικοινωνεί στο χώρο των μέσων. Τα μέσα, με την ευρεία έννοια, είναι ο δημόσιος χώρος της εποχής μας: Ο χώρος στον οποίο, και μέσω του οποίου, οι κοινωνίες υπάρχουν ως κοινωνικές μορφές συμμερισμένης και συλλογικής εμπειρίας.

7)              Τέλος, σύμφωνα με τον Κάστελς (2005), σήμερα, η ισχύς δεν εδρεύει στους θε-σμούς, ούτε ακόμη και στο κράτος ή στις μεγάλες επιχειρήσεις. Είναι εγκατεστημένη στα δίκτυα που δομούν την κοινωνία. Για παράδειγμα, στη σύνδεση μεταξύ μέσων και πολιτικού συστήματος ή μεταξύ χρηματοπιστωτικών αγορών και ρυθμιστικών αρχών. Ή μεταξύ της οικονομίας του εγκλήματος και των ίδιων χρηματοπιστωτικών αγορών. Ή μεταξύ θρησκευτικών μηχανισμών και κυβερνητικών ηγετών κ.α.

 

Έτσι η αντίθεση σε δίκτυα εξουσίας και στις διασυνδέσεις τους απαιτεί τη συγκρότηση εναλλακτικών δικτύων. Δηλαδή δικτύων εναντίων άλλων δικτύων. Δικτύων που διαρρηγνύουν ορισμένες διασυνδέσεις και εγκαθιδρύουν νέες, όπως η αποσύνδεση των πολιτικών θεσμών από τα κυριαρχούμενα από τις επιχειρήσεις μέσα και η επανασύνδεσή τους με την κοινωνία πολιτών μέσω οριζόντιων επικοινωνιακών δικτύων.

Από την άλλη, διατυπώνονται ανησυχίες για ενδεχόμενους κινδύνους από τη χρήση ή κατάχρηση του Διαδικτύου. Για παράδειγμα,  ο πληθωρισμός των πληροφοριών (information overload) δημιουργεί την ανάγκη για κριτήρια διαχωρισμού της έγκυρης πληροφορίας από την αναξιόπιστη, πεπαλαιωμένη, ανακριβή πληροφορία. Την ίδια στιγμή, διατυπώνονται και ανησυχίες για την έκθεση των ανθρώπων στον πληθωρισμό της πληροφορίας. Η ανησυχία αυτή είχε διατυπωθεί από τον Herbert Simon πριν από 40 έτη: ”Το τι καταναλώνει η πληροφορία είναι μάλλον προφανές: Καταναλώνει την προσοχή των αποδεκτών της. Συνεπώς η πληθώρα πληροφοριών επιφέρει φτωχή προσοχή και την ανάγκη να κατανεμηθεί η προσοχή αυτή αποτελεσματικά απέναντι στην υπερπροσφορά πληροφοριακών πηγών που μπορούν να την καταναλώσουν” (Simon, 1971). Σήμερα, διαπιστώνεται αυξανόμενος αριθμός παιδιών με σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής, (Attention Deficit Hyperactivity Disorder, ADHD, Carr, 2010). Ένα μέρος της επιστημονικής κοινότητας διατυπώνει τον προβληματισμό του για το εάν η αυξανόμενη έκθεση σε ποικιλία μέσων, ευθύνεται για την εξέλιξη αυτή (Carr, 2010).  Αν και δεν υπάρχουν στιβαρά ερευνητικά δεδομένα για να επιβεβαιώσουν την άποψη αυτή, άλλοι ερευνητές διατυπώνουν την άποψη ότι ίσως μέρος του προβλήματος αποτελεί το σχολείο με τη σχετικά πεπαλαιωμένη δομή του σε σχέση με την εξέλιξη της τεχνολογίας, δεν προσελκύουν το ενδιαφέρον των μαθητών (Prensky, 2001, Gee, 2005). Σε κάθε περίπτωση η ανάπτυξη κατάλληλων εργαλείων, που θα επιτρέπουν στους χρήστες να καθορίσουν µε ακρίβεια τις προδιαγραφές των ζητούμενων γνωστικών αντικειμένων και εννοιών και η διαδικασία συγκερασμού διαθέσιμου υλικού με τρόπο που έχει νόημα και εξυπηρετεί τις προσδοκίες του, θα αποτελέσει ένα σημαντικό βήμα στη διάδοση και απόκτηση σύγχρονων επιστημονικών και τεχνολογικών γνώσεων. Σε αυτή την κατεύθυνση κινούνται οι τεχνολογίες που ομαδοποιούνται κάτω από την έννοια σημασιολογικός ιστός (Berners-Lee, Hendler & Lassila, 2001).

Την ίδια στιγμή, σε ένα περιβάλλον παροχής πληθώρας πληροφοριών, συχνά οι χρήστες δεν αντιλαμβάνονται τη συζήτηση για τα πνευματικά δικαιώματα. Σε σχετική έρευνα των Chou, Chan & Wu (2007) διαπιστώθηκαν κύρια οι εξής παρανοήσεις: 1) Το περιεχόμενο που παρέχεται στο Διαδίκτυο μπορεί να χρησιμοποιηθεί (και να οικειοποιηθεί σε προσωπικές εργασίες) από τον οιοδήποτε χωρίς περιορισμό 2) Στο Διαδίκτυο υπάρχει πλήρης ελευθερία για οιαδήποτε ενέργεια 3) κάθε εκπαιδευτικός σκοπός επιτρέπει τη χρήση του Διαδικτύου με οιοδήποτε τρόπο και συνεπώς αυτή καθίσταται αυτομάτως νόμιμη.

Συνέπεια των παραπάνω αντιλήψεων είναι οι μαθητές να αντιγράφουν περιεχόμενο και να το παρουσιάζουν ως δική τους δημιουργία, να μεταφορτώνουν μουσική και ταινίες ή να τις αναρτούν σε σχετικές υπηρεσίες χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι συνιστούν (τουλάχιστον με το υπάρχον πλαίσιο) παραβατικές συμπεριφορές. Συνεπώς είναι σημαντικό να αναγνωριστούν και να παρουσιαστούν στους μαθητές τα όρια και τα δικαιώματα χρήσης και των σχετικών συμπεριφορών. Για παράδειγμα, οι μαθητές θα πρέπει να κατανοούν ότι θα πρέπει να υπάρχει σαφής αναφορά σε όποια πληροφορία δεν έχει δημιουργηθεί από αυτούς, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις που χρησιμοποιούν μέσα όπως Εικόνες, Video, μουσική κλπ θα πρέπει να έχουν ζητήσει προηγουμένως άδεια από το δημιουργό εκτός αν ρητά αναφέρεται κάτι αντίθετο (ή το περιεχόμενο παρέχεται με άδειες χρήσης συγκεκριμένων δικαιωμάτων πχ Creative Commons (http://creativecommons.org/ ).

Διαφοροποιήσεις όμως διαπιστώνονται και σε προσωπικό επίπεδο.  Το αίσθημα μοναξιάς που συχνά χαρακτηρίζει τις συγκεντρωμένες σε πόλεις, δυτικές κοινωνίες και η θεμελιώδης ανάγκη επικοινωνίας του ανθρώπου, φαίνεται να βρίσκουν διέξοδο με τη διαμεσολάβηση των δικτυωμένων υπολογιστών. Όπως παρατηρεί η Turkle, «οι υπολογιστές προσφέρουν την ψευδαίσθηση της συντροφικότητας χωρίς τις απαιτήσεις της φιλίας» (Turkle, 2005). Αν και ο όρος «συντροφικότητα» δεν μπορεί να νοηθεί χωρίς την άμεση επικοινωνία, ωστόσο είναι δυνατόν να δημιουργηθεί ένα είδος οικειότητας ανάμεσα σε χρήστες των chat rooms που επικοινωνούν μεταξύ

social implications, web 2.0
Συνημμένα αρχεία:
youtube education.PNG (646,6KB) - Μεταφόρτωση
Δημοσιεύτηκε από τον ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΕΛΙΟΣ στο 18 Μάιος 2011, 6:16 μμ

Web 2.0

Ο όρος «Web 2.0» φέρεται να χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2004 από τον Tim O'Reilly κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου μεταξύ της O'Reilly Media (γνωστού εκδοτικού οίκου με έμφαση στην υπολογιστική τεχνολογία) και της MediaLive International (εταιρεία που ειδικεύεται στη διεξαγωγή τεχνολογικών εκθέσεων και συνεδρίων). Η συζήτηση περιστρεφόταν γύρω από τον τίτλο ενός συνεδρίου (O’Reilly, 2005). Στόχος της έκφρασης “Web 2.0” δεν ήταν να υπονοήσει ότι υπήρξε μια νέα εκδοχή του Παγκοσμίου Ιστού, αλλά ότι μια γενιά εφαρμογών με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά αποκτούσε πλέον κρίσιμη μάζα στον Παγκόσμιο Ιστό και τύγχαναν ραγδαίας αποδοχής από τους χρήστες σε μικρό χρονικό διάστημα.

Επιπλέον οι περισσότερες εταιρείες άρχισαν να στρέφουν την επιχειρηματική τους δράση στο διαδίκτυο και να προσπαθούν να φέρουν τους καταναλωτές τους προς αυτό το κανάλι. Έχοντας όλα αυτά ως δεδομένα εξέτασαν το Web 2.0 ως μια δεύτερη γενιά υπηρεσιών βασισμένων στο Διαδίκτυο. Χρησιμοποίησαν αυτή την φράση σαν τίτλο για μια σειρά από συνέδρια με τον τίτλο Web 2.0 Summit. Τα συνέδρια αυτά συνεχίζονται και μέχρι σήμερα για να αποσαφηνιστεί ο όρος και να προωθηθεί η ιδέα σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη.

Τι είναι το Web 2.0

Ο όρος Web 2.0 (Ιστός 2.0), χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα νέο οικοσύστημα διαδικτυακών εφαρμογών το οποίο χαρακτηρίζεται από το ότι παρέχει σημαντικές δυνατότητες στους χρήστες του να διαμοιράζονται πληροφορίες και να συνεργάζονται Διαδικτυακά. Σημαντικό χαρακτηριστικό των εφαρμογών αυτών αποτελεί το ότι χαρακτηρίζονται από υψηλή ευχρηστία με συνέπεια να είναι δυνατή η αξιοποίησή τους από χρήστες με ελάχιστες τεχνικές γνώσεις σε ζητήματα υπολογιστών και δικτύων. Μια σύνοψη των διαφορών παρουσιάζεται στον Πίνακα 1 που ακολουθεί (προσαρμογή από τους Cormode & Krishnamurthy, 2008).

 

Πίνακας 1. Διαφορές Web 1.0 και Web 2.0

Web 1.0

Web 2.0

Εργασία με χρήση εγκατεστημένων εφαρμογών

Εργασία με χρήση του Διαδικτύου

Απομονωμένη

Συνεργατική

Εκτός Δικτύου

Εντός Δικτύου

Ένας δημιουργός

Πολλοί συνεργάτες

Περιεχόμενο με πνευματικά δικαιώματα

Διαμοιραζόμενο περιεχόμενο ή με άδειες Creative Commons

Ιδιόκτητος κώδικας

Ελεύθερος κώδικας

Πελάτης-εξυπηρετητής (client-server)

Ομότιμα δίκτυα (peer to peer)

Παροχή υλικού

Συζήτηση/συνεργασία

Δικτυακός τόπος

Ιστολόγια/wikis

Portal

RSS feed

Britannica

Wikipedia

MP3.com

Napster

AOL

Google

 

 

blogosphere2.PNG
Εικόνα 1. Tag cloud (σύννεφο λέξεων) το οποίο παραθέτει τις βασικές έννοιες που συνθέτουν το Web 2.0 (Πηγή: Wikipedia.org)

 

Αν και πολλοί, μεταξύ των οποίων και ο εφευρέτης του Παγκοσμίου Ιστού Tim Berners-Lee, αμφισβητούν την ουσιαστική υπόσταση του όρου Web 2.0, πλέον αυτός γνωρίζει ευρύτατη διάδοση. Η συναντίληψη για το πραγματικό νόημα του όρου εστιάζει στο ότι τελικά αποτελεί μια μεταφορά για να υποδηλώσει με έμφαση τη διαφοροποίηση στον τρόπο χρήσης και ένταξης του Παγκοσμίου Ιστού πρακτικά σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα. Εναλλακτικός όρος που χρησιμοποιείται συχνά είναι ο ‘Παγκόσμιος Ιστός ανάγνωσης/γραφής’ (read/write Web) που δηλώνει την εξέλιξη στη χρήση του Διαδικτύου τα τελευταία χρόνια: Οι χρήστες δεν αναλίσκουν το χρόνο τους απλώς μελετώντας διαδικτυακούς τόπους, αλλά τον διαμορφώνουν ενεργά εισάγοντας περιεχόμενο σε διάφορες μορφές: κείμενο, εικόνες, video. Ενδεικτικά, το περιοδικό Time το Δεκέμβριο του 2006, ανακήρυξε ως πρόσωπο της χρονιάς το χρήστη του Διαδικτύου για να αποτυπώσει την επίδραση της εξέλιξης του Διαδικτύου: Πλέον οι χρήστες δεν είχαν απλά την ευκαιρία να ενημερώνονται για τα γεγονότα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, αλλά τα διαμόρφωναν οι ίδιοι (στις αρχές του 2011, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ανακοίνωσε ότι οι χρήστες του Διαδικτύου ξεπέρασαν τα 2 δις παγκοσμίως).

Στην Εικόνα 1 συνοψίζονται οι βασικές έννοιες που οριοθετούν και χαρακτηρίζουν τις τεχνολογίες Web 2.0. Με τον όρο τεχνολογία Web 2.0 μπορούμε να χαρακτηρίσουμε οποιοδήποτε εργαλείο που επιτρέπει στο χρήστη να παραγάγει περιεχόμενο. Σε πρώτη ανάγνωση, αναφύεται σχεδόν αυταπόδεικτα η χρησιμότητα της συμμετοχικής αυτής εξέλιξης στην εκπαιδευτική διαδικασία: Οι χρήστες/μαθητές δεν έχουν μόνο τη δυνατότητα να μελετούν διαδικτυακές πηγές, αλλά μπορούν οι ίδιοι να προβάλλουν τις ιδέες τους αλλά και να σχολιάσουν τις ιδέες άλλων, διαμορφώνοντας ενεργές κοινότητες μάθησης και πρακτικής. Από την άλλη πλευρά, διατυπώνονται και επιφυλάξεις. Ο Carr (2010) διατυπώνει την άποψη ότι η έκθεση στο Διαδίκτυο ενισχύει την επιπόλαιη φυλλομέτρηση της πληροφορίας και την αποσπασματική σκέψη, ενώ την ίδια στιγμή αποθαρρύνει τη διαδικασίας της ενδελεχούς, προσεκτικής μελέτης.

history, introduction, web 2.0
Συνημμένα αρχεία:
blogosphere2.PNG (213,3KB) - Μεταφόρτωση
Δημοσιεύτηκε από τον ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΣΕΛΙΟΣ στο 18 Μάιος 2011, 5:44 μμ | Σχόλια (0)